Karlijn van Spankeren Geld 28 okt 2025, 10:19

Leestijd: 2 minuten

Partijen steunen basisinkomen: zoveel ‘gratis geld’ krijg je dan per maand

Zomaar een vast geldbedrag per maand gestort krijgen van de Nederlandse staat? Het klinkt als onrealistische droom. Toch hebben verschillende partijen het basisinkomen in hun partijprogramma opgenomen. Wat houdt dat nou precies in?

We hebben in Nederland een economisch opvangnet in de vorm van uitkeringen en toeslagen. Toch vergeten velen op welke toeslagen ze recht hebben en vergeten deze ook aan te vragen. Dat kan beter, zeggen verschillende partijen.

Wat is het basisinkomen precies?

Al jaren wordt het idee van het basisinkomen door veel politici en economen overwogen. In de verkiezingsprogramma’s zien we het basisinkomen dit jaar ook echt terugkomen. Het betekent eigenlijk iets vrij simpels: iedere volwassene krijgt van de staat een vast maandelijks bedrag, zonder voorwaarden zoals werk of inkomen. Dus geen ‘recht’ op toeslagen dat je verliest als je te veel gaat verdienen, maar een vast bedrag waar je recht op hebt als mens.

Het basisinkomen vervangt daarmee een ingewikkeld web van toeslagen. Dingen als huurtoeslag, en zorgtoeslag, maar ook hypotheekrenteaftrek worden vervangen door het basisinkomen.

Waarom zou de overheid dit doen?

We horen je denken: ‘waarom zou de staat dit geld zomaar weggeven, ook als je genoeg verdient?’ Wereldwijd laten experimenten zien dat het werkt. Toen Volt het basisinkomen meenam in de CPB-doorrekeningen van 2023, halveerde dit plan ook de armoede van 6.1% naar 2.8% en daalde de werkloosheid. Nu kiezen veel mensen er namelijk voor om niet (meer uren) te gaan werken, omdat ze dan hun recht op toeslagen verliezen. Dat zou het onafhankelijke basisinkomen moeten voorkomen.

De exacte bedragen van het basisinkomen

Er zijn dus verschillende partijen die zich uitspreken over het basisinkomen. Zo is het in het partijprogramma van Volt een groot onderwerp, maar benoemt ook D66 een ‘basisbedrag’ als vervanging van toeslagen. Partij voor de Dieren wil proeven doen met een basisinkomen.

In uitvoering heeft iedere partij een ander plan. Bij D66 is het basisbedrag (waar geen concrete cijfers over worden genoemd) een aftrekpost van je belasting. “Een belastingkorting die met je belasting wordt verrekend en die in geld wordt uitgekeerd bij geen of te lage inkomsten. Dit basisbedrag is het begin van het afschaffen van het toeslagenstelsel op de langere termijn” lezen we in het uitvoeringsprogramma van de partij.

Volt is daarmee de enige partij die met exacte cijfers komt. Het basisinkomen zou volgens hen moeten bestaan uit €270 per huishouden, €105 per volwassene, € 260 per kind en €334 extra voor een alleenstaande ouder. Een snelle berekening laat zien dat als jij alleen woont je kan rekenen op €385 per maand. Als je samenwoont met je partner (of iemand anders) ontvang je €480 per maand.

View this post on Instagram

A post shared by Volt Nederland (@voltnederland)