Karlijn van Spankeren Vriendschap 25 jun 2025, 15:53

Leestijd: 3 minuten

Ben jij een ’toxic listener’? Zo kom je erachter én zo stop je ermee

Spreken is zilver, zwijgen is goud, wordt vaak gezegd. Maar goed luisteren en op het juiste moment zwijgen is een kunst op zich. De nieuwe term ‘toxic listener‘ duidt dat maar weer, want deze persoon kennen we allemaal – en willen we absoluut niet zijn.

Je wil niet de vriendin zijn die steeds afzegt (zo ga je daarmee om) of de zogeheten ‘catch-up friend‘, maar nu is er nog een type vriend die je niet wil zijn: de toxic listener.

Wat is een toxic listener?

Een toxic listener is iemand die misschien wel lijkt te luisteren, maar in werkelijkheid niet echt aanwezig is in het gesprek. Het gaat hier niet om iemand die boos of gemeen is. Het gaat om gewoontes die we allemaal (herkenbaar genoeg) soms vertonen, en die ervoor zorgen dat echte, oprechte connectie uitblijft – of erger nog: deze persoon gebruikt het gesprek als podium voor zichzelf.

Het is iets wat iedereen weleens doet, vaak onbewust. Denk aan je telefoon erbij pakken tijdens een gesprek, steeds de aandacht terug naar jezelf trekken of alleen luisteren naar wat voor jou relevant is. Er zijn verschillende vormen van toxic luisteren:

• Selectief luisteren (ook wel dad listening genoemd): je hoort alleen wat jou uitkomt en negeert signalen die niet in je straatje passen. Denk aan iemand die tegen jou zegt overbelast te zijn, maar je vraagt hen toch nog even om hulp.
• CBA-luisteren (Can’t Be Arsed): je bent er fysiek wel, maar mentaal niet. Je kijkt weg, checkt wie er nog meer op het feestje (of terras) is of laat je afleiden door je omgeving of telefoon.
• How-can-I-make-this-about-me-luisteren: je gebruikt elk moment van het gesprek om het terug te koppelen naar je eigen ervaring, ook al is die amper relevant. Je luistert niet om de ander te begrijpen, maar om jouw verhaal kwijt te kunnen.
• Ruw luisteren: je onderbreekt de ander constant, maakt af wat zij zeggen of zit zichtbaar te friemelen, waardoor je (onbewust) laat merken dat je er eigenlijk geen zin in hebt.
• Nieuwsgierig luisteren: je gesprekspartner zit tegenover je, maar je probeert stiekem een ander, interessanter gesprek in de buurt te volgen.

Hoe herken je het bij jezelf en hoe stop je ermee?

Iedereen heeft zich weleens schuldig gemaakt aan één van deze vormen van slecht luisteren. Het goede nieuws: je kunt het veranderen. Het belangrijkste om te onthouden is dat echte verbinding actief is. Dus stel jezelf de vraag of jij nog actief deelneemt aan het gesprek dat aan de gang is.

Alle verandering begint met bewustwording. Probeer op te merken wanneer je afdwaalt, iemand onderbreekt of de aandacht naar jezelf trekt. Focus juist dan op actief luisteren: kijk de ander aan, stel vragen die voortbouwen op wat er gezegd is en wees echt nieuwsgierig naar hun verhaal.

Meer over vriendschappen:

• De platonische ick: de meest voorkomende vriendschappelijke afknappers.
• Fijne vrienden = langer leven: dit zijn drie bewezen manieren waarop vriendschappen je gezondheid verbeteren.
• Age does matter, op deze leeftijd maak je de beste vriendschappen.